ΠΑΡΕΚΒΑΣΗ: ΑΝΑΧΩΡΗΤΙΣΜΟΣ
Ανατομία μίας Σταύρωσης
Ενότητα B’, Μέρος 2ο
Παρέκβαση: Αναχωρητισμός
7/1/2021
Και ενώ τo κήρυγμα και τα διδάγματα της ζωής του Διδασκάλου Ιησού ετικετοποιούνται ήδη από το 3ο Επίπεδο ενώ στο 4ο Επίπεδο επεκτείνονται τόσο ώστε να θεωρούνται Πλατωνικο – Αριστοτελικώς…
Το κατ’ εξοχήν πρόσωπο της Εκκλησίας εξειδικεύεται στην κατ’ επέκτασιν σύνδεση με το Διδάσκαλο Ιησού, ασκητική και αναχωρητική. Η λιτότητα, η στροφή στον έσω άνθρωπο, η απάρνηση των υλικών αγαθών, η απογύμνωση από την ύλη, οδηγούν στην υπερτροφία του πνεύματος, την απαλλαγή από τα γήινα δεσμά, που σε συνδυασμό με το μαρτύριο που τα συνοδεύει, στο «Γνόφο της Αγνωσίας».
Αρχής γενομένης της περιόδου της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας πριν την αναγνώριση και κυρίως μετά της Εκκλησίας αφορίζονται τα εγκόσμια δια της στροφής και προσήλωσης του οφθαλμού στο υπερπέραν. Αυτό ήταν κάτι το απολύτως υγιές πριν την αναγνώριση του Χριστιανισμού ως θρησκεία, αφού οι προσήλυτοι, βιώνοντας την προσωπική τους απώλεια υπό την κυριαρχία μιας ανυπέρβλητης δύναμης, της Ρώμης, και γνωρίζοντας την πορεία της ζωής τους βήμα προς βήμα υπό αυτήν, αδυνατούσαν να αναμείνουν μία αλλαγή της ζωής τους που να συνάδει με τον κόσμο τούτο. Το ίδιο συνέβη και αργότερα για άλλους λόγους.
Από τις επιστολές της κοινότητας στο 2ο Επίπεδο συνάγεται η ένταση της αναμονής της επανεμφάνισης του Ιησού. Η παύση των εργασιών όμως που θα οδηγούσε όντως στην εμφάνιση της Νέας Ιερουσαλήμ αντιμετωπίζεται από τους καθοδηγητές της κοινότητας ως αποφευκτέα. Αντίθετα, το βραβείο της πίστης θα λαμβάνεται από τους αθλητές οι οποίοι με βάσανο υπομένουν αγόγγυστα τα παθήματα τα εκ της Ισχύος προερχόμενα. Βέβαια, δεν μπορεί να γίνει το ίδιο με τον εκούσιο μαρτυρικό θάνατο, καθώς δια της αποφυγής του θανατώνεται το έντονο δυναμικό εγρήγορσης της κοινότητας. Το μαρτύριο είναι αποδεκτό τονίζοντας τη σχέση με τον Ιησού.
Μέσα από τις προσπάθειες των καθοδηγητών της κοινότητας στο να παραμείνει αυτή δρώσα κοινωνικά ως έχει, μη αναταράσσοντας της διαδικασίες δομής όπως τις παραγωγικές της αυτοκρατορίας, πράγμα το οποίο θα της προσέδιδε αναταράξεις αγνώστων αποτελεσμάτων αφού θα οδηγούνταν σε σύνδραση και άλλοι παράγοντες που ανέμεναν την κατάλληλες συνθήκες δράσης, η Μεσσιανική προσδοκία δράσης του Ισραηλιτικού έθνους οικουμενικοποιείται και ταυτόχρονα αποκοσμοποιείται. Το «εδώ και τώρα» γίνεται «εκεί και τότε» μόνο που το «εκεί και τότε» είναι ασαφές και αδιαφανές. Το εκεί οικειώνεται μόνο σαν αφαίρεση του εδώ. Το τότε έγκειται στη διαχρονικότητα η οποία στη θεϊκή σφαίρα δεν υφίσταται.
Όπως διαφαίνεται, η ίδια τάση των ανθρώπων για την αλλαγή «εδώ και τώρα». Που φανερώνεται είτε στην αποχή από τις καθιερωμένες συνήθειες και εργασίες, είτε στη μετοχή στο μαρτύριο, αποτελούν και την τάση για αναχωρητισμό, αφού και αυτός ουσιαστικά κάνει τα πάντα, αχρηστεύει το κοινωνικό ως έχειν, οδηγώντας σε μια υπερτροφία πνεύματος και ψυχισμού έναντι της ύλης καταλήγοντας στην εξαΰλωση του αναχωρητή σε πνεύμα. Και εδώ προϋποτίθεται η πολεμική σχέση με την κυρίαρχη ισχύ. Η αύξηση του αναχωρητισμού η οποία οδηγεί τους αναχωρητές από την ύλη στο πνεύμα θέτει τριγμούς στα θεμέλια μιας πολιτικής οντότητας. Η διατήρηση του ασκητισμού εντός των τειχών των μονών από την μετέπειτα εκκοσμικευμένη Εκκλησία αποτελεί την απόδειξη ελεγχόμενης δύναμης και φανέρωση ισχύος προς κάθε εγκόσμια δύναμη που θα αμφισβητούσε την ύπαρξη της Εκκλησίας. Όταν οι ασκητικές μονές αρχίζουν να διογκώνονται κατά καιρούς λόγω των χειρίστων κοινωνικών συνθηκών οι αυτοκράτορες προσπαθούν να βρουν τρόπους παύσης της εκροής του κόσμου από τον κοινωνικό χώρο – εκροή προερχόμενη από την οικονομική εξαθλίωση εκ της βαρυτάτης φορολογίας και της ακόρεστης αδηφαγίας των ευγενών μεγαλογαιοκτημόνων. Οι ασκητικές μονές είναι το αδιάσειστο στοιχείο που αποδεικνύει εν πλήρη ενεργεία και ζωτικότητα τη δυνατότητα της διάλυσης του κυρίαρχου κατεστημένου.
ΠΑΥΛΟΣ ΞΕΝΟΣ
Διδάσκαλος Π. Ε., Θεολόγος
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου